Toàn cảnh về ung thư miệng: Nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị, cách phòng chống

Ung thư miệng phát triển trong miệng hoặc cổ họng. Nó thường xảy ra ở amidan, lưỡi, lợi và các bộ phận khác của miệng. Điều quan trọng là phải nhanh chóng xác định các triệu chứng của ung thư miệng, vì phát hiện, chẩn đoán và điều trị sớm có thể làm tăng đáng kể cơ hội sống sót.

Chúng tôi tin rằng hệ thống nha khoa và bệnh viện đều có những công cụ cần thiết cho một cuộc sống khỏe mạnh. Điều này bao gồm chăm sóc sức khỏe răng miệng và nâng cao nhận thức về bệnh ung thư miệng cho cả việc chẩn đoán hoặc điều trị. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ nói về một số triệu chứng của ung thư miệng…

Ung thư miệng là gì?

Ung thư có thể được mô tả là sự phát triển không kiểm soát của các tế bào bất thường. Nó có thể mọc ở bất cứ đâu từ môi, nướu răng hoặc lưỡi đến má và vòm miệng của bạn Ung thư phát triển trong miệng hoặc cổ họng được gọi là ung thư miệng. 

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi bất thường nào trong quá trình kiểm tra bản thân, hãy nói chuyện với bác sĩ Nha khoa ngay lập tức khi đi khám định kỳ. Phát hiện sớm là chìa khóa để điều trị ung thư miệng. Nếu không được điều trị, dạng ung thư này có thể gây tử vong.

Giữ cho khoang miệng sạch sẽ là cách bảo vệ sức khỏe răng miệng khỏi ung thư

Khi nói đến sức khỏe răng miệng, hầu hết chúng ta đều tập trung vào việc tránh sâu răng hoặc ngăn ngừa hôi miệng. Và nó thực sự là việc cần làm để phòng chống ung thư khoảng miệng

Nguyên nhân gây ung thư miệng

Ung thư miệng được gây ra khi các tế bào trong môi hoặc trong miệng của bạn bị đột biến hoặc thay đổi DNA của chúng. Đột biến này làm cho các tế bào bình thường phát triển nhanh bất thường và phân chia khi các tế bào khỏe mạnh sẽ chết. 

Các tế bào ung thư bất thường này tích tụ trong miệng và có thể tạo thành khối u. Sau một thời gian, các tế bào này có thể lây lan sang các bộ phận khác của miệng, các bộ phận khác của đầu và cổ, và thậm chí đến các bộ phận khác của cơ thể.

Ung thư miệng thường bắt đầu từ các tế bào mỏng, phẳng nằm ở bên trong môi và miệng của bạn. Những tế bào này được gọi là tế bào vảy. Đây là lý do tại sao hầu hết các bệnh ung thư miệng là ung thư biểu mô tế bào vảy. Không rõ nguyên nhân gây ra các tế bào này đột biến nhưng các bác sĩ có thể đánh giá những nguyên nhân cơ bản và những đối tượng dễ bị ung thư miệng.

Theo Tổ chức Ung thư miệng, tại thời điểm chẩn đoán , hơn 21% người bị ung thư miệng có di căn đến các hạch bạch huyết hoặc mô lân cận. Từ 10 đến 34% có di căn xa đến các cơ quan như phổi.

Ai dễ bị ung thư miệng?

Bạn có thể có nguy cơ phát triển ung thư miệng nếu:

• Bạn hút thuốc lá điếu, xì gà hoặc tẩu thuốc lá
• Bạn nhai thuốc lá
• Bạn bị nhiễm trùng HPV
• Bạn uống rượu quá mức
• Mặt bạn tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời
• Bạn có một hệ thống miễn dịch suy yếu
• Bạn không nhận được đầy đủ dinh dưỡng
• Bạn có tiền sử ung thư miệng
• Ai đó trong gia đình bạn bị ung thư miệng
• Người có tuổi từ trên 55 tuổi. Tuy nhiên hiện nay số lượng bệnh nhân dưới 50 tuổi không ngừng tăng lên; và đôi khi, những bệnh ung thư này xảy ra ở thanh niên trong độ tuổi 20 và 30.
• Nam giới có nguy cơ mắc ung thư miệng cao hơn so với nữ giới.

Thuốc lá không chỉ gây ung thư phổi mà còn là ung thư khoang miệng

4 giai đoạn của ung thư miệng

Ung thư miệng có nhiều giai đoạn. Các giai đoạn ung thư miệng này là:

• Giai đoạn 0: Đây còn được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ và là giai đoạn ban đầu của ung thư miệng. Nó mô tả các tế bào bất thường trong niêm mạc môi và miệng có khả năng trở thành ung thư.

• Giai đoạn I : Đây là giai đoạn rất sớm của bệnh ung thư. Khối u không quá 2 cm và không liên quan đến các hạch bạch huyết.

• Giai đoạn II: Giai đoạn này mô tả một khối u lớn hơn 2 cm nhưng nhỏ hơn 4 cm. Trong giai đoạn này, ung thư chưa đến các hạch bạch huyết.

•Giai đoạn III:Điều này mô tả một khối ung thư lớn hơn 4 cm. Nó cũng mô tả một bệnh ung thư đã di căn đến một hạch bạch huyết ở cổ.

• Giai đoạn IV: Đây là giai đoạn phát triển nhất của ung thư miệng. Nó có thể có kích thước bất kỳ nhưng thường lan đến hàm hoặc các bộ phận khác của khoang miệng. Nó cũng đã lan đến một hạch bạch huyết, có kích thước hơn 3 cm ở cùng bên cổ với khối u. Nó cũng có thể lây lan đến nhiều hạch bạch huyết có kích thước bất kỳ ở cùng một bên cổ với khối u. Nó cũng có thể đã lan đến một hạch bạch huyết ở bất kỳ kích thước nào ở bên cổ đối diện với khối u. Trong giai đoạn này, ung thư miệng cũng có thể đã di căn đến các bộ phận xa của cơ thể ngoài miệng, chẳng hạn như phổi.

Điều trị ung thư miệng cần theo phác đồ và chỉ định của bác sĩ

Các triệu chứng của ung thư miệng là gì? Ung thư miệng được chẩn đoán như thế nào?

Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư miệng khác nhau ở mỗi người và có thể biểu hiện rất khác nhau. Một số triệu chứng ung thư miệng phổ biến nhất là lở miệng không biến mất, cũng như đau trong khoang miệng. Ung thư miệng cũng có thể xuất hiện dưới dạng các mảng trên amidan, nướu và niêm mạc miệng. Những mảng này có màu đỏ hoặc trắng.

7 triệu chứng hàng đầu của ung thư miệng bao gồm:

• Sưng tấy ở cổ
• Xuất hiên cục u ở má
• Khó nuốt hoặc nhai
• Cảm giác có tắc nghẽn trong cổ họng của bạn
• Khó cử động lưỡi và hàm của bạn
• Giảm cân
• Chứng hôi miệng liên tục hoặc hơi thở có mùi

Ngoài ra còn có một số triệu chứng phụ khác có thể cho biết bạn có bị ung thư miệng hay không như:

• Khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói
• Đau tai
• Chảy máu không rõ nguyên nhân trong miệng
• Răng lung lay
• Tê hoặc đau ở mặt, miệng hoặc cổ
• Các vết loét dai dẳng ở miệng, cổ và mặt, dễ chảy máu và không lành trong vòng hai tuần.

Chẩn đoán ung thư miệng

Hầu hết các trường hợp ung thư miệng đều được nha sĩ phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ. Trong khi khám sức khỏe, nha sĩ sẽ tìm các mảng và khối u trong miệng. 

Nếu phát hiện thấy bất kỳ tổn thương hoặc khối u đáng ngờ nào, có thể tiến hành sinh thiết bàn chải hoặc sinh thiết mô. Sau đó có thể tiến hành chụp X-quang, chụp CT, chụp MRI, chụp PET và nội soi.

Để đánh giá các giai đoạn ung thư cần phải làm các xét nghiệm, sinh thiết

Các biến chứng của ung thư miệng

Ung thư miệng không tự khỏi và bạn cần xử lý để điều trị. Trong giai đoạn cuối, ung thư miệng có thể gây tử vong. Trong những giai đoạn này, việc điều trị không thể chữa khỏi bệnh và chỉ nhằm mục đích làm giảm tốc độ tiến triển của bệnh. Do đó, điều quan trọng là phải tìm cách điều trị trong giai đoạn đầu của ung thư miệng. Các biến chứng có thể phát sinh từ ung thư miệng bao gồm:

• Những thay đổi trong sự xuất hiện của miệng
• Vấn đề về giọng nói
• Khó ăn và nuốt
• Trầm cảm và lo âu

Điều trị ung thư miệng

Tin tốt là ngay cả ở giai đoạn sau, những bệnh ung thư này vẫn có thể điều trị được.

Với những tiến bộ trong điều trị hiện nay, tỷ lệ sống sót đối với ung thư miệng đã được cải thiện hơn một thập kỷ trước. Trên thực tế, một số bệnh ung thư vòm họng đã được phát hiện có tỷ lệ sống sót từ 80 đến 90% sau ba năm.

Và nhiều bệnh ung thư khoang miệng và ung thư hầu họng có thể được ngăn ngừa hoàn toàn bằng cách tự chăm sóc bản thân hợp lý và lựa chọn lối sống lành mạnh.

Phương pháp điều trị lý tưởng cho một bệnh nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm giai đoạn mà ung thư được chẩn đoán, tuổi của bệnh nhân, sức khỏe tổng thể và sở thích cá nhân. Trong trường hợp khối u nhỏ giới hạn ở một khu vực, phẫu thuật có thể được khuyên. Điều này nhằm mục đích loại bỏ các khối u. 

Phẫu thuật có thể được theo sau bằng tia xạ để đảm bảo rằng không có phần nào của khối u bị sót lại. Nếu khối u lớn, bức xạ có thể trước khi phẫu thuật để khối u nhỏ lại. Hóa trị là một hình thức điều trị khác được sử dụng cho bệnh ung thư miệng. 

Điều này có thể được kết hợp với bức xạ. Liệu pháp nhắm mục tiêu cũng có thể được sử dụng để điều trị ung thư miệng.

Tham khảo: ► 4 phương pháp điều trị ung thư miệng

9 cách phòng chống ung thư miệng

Mặc dù không có cách nào được chứng minh để ngăn ngừa ung thư miệng, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh nếu thực hành những điều sau:

1. Không sử dụng thuốc lá hoặc ngừng sử dụng thuốc lá

Hút thuốc đã được quan sát là một thói quen lối sống phổ biến ở 80 đến 90% tổng số bệnh nhân ung thư miệng. Người ta cũng thấy rằng bỏ thuốc lá làm giảm nguy cơ ung thư miệng. Nguy cơ giảm tới 50% ở những người bỏ thuốc lá hơn 9 năm.

Do vây, cếu bạn sử dụng thuốc lá thường xuyên, bạn nên ngừng hoàn toàn. Thuốc lá dưới bất cứ dạng nào đều cần hạn chế vì nó khiến bạn có nguy cơ tiếp xúc thường xuyên với các chất độc hại. Bạn có thể cân nhắc việc bỏ thuốc vì những thói quen này có thể hình thành các tế bào nguy hiểm có thể dẫn đến các khối u ung thư.

Ngừng sử dụng thuốc lá ở bất cứ dạng nào để tốt cho sức khỏe

Thuốc lá dạng nhai, không khói và hít, được đặt trực tiếp vào miệng, có thể tạo ra các vết loét màu trắng xám gọi là bạch sản trong miệng và có thể trở thành ung thư. Thuốc lá không khói cũng chứa các hóa chất được biết là gây hại cho một gen bảo vệ chống lại bệnh ung thư.

2. Uống rượu ở mức độ vừa phải hoặc kiêng hoàn toàn

Có một mối liên hệ giữa việc uống quá nhiều rượu và các tế bào ung thư hình thành trong miệng. Sử dụng rượu nhiều  có thể gây kích ứng các tế bào trong miệng của bạn. Điều này khiến họ dễ bị ung thư miệng. Nếu bạn vẫn tiếp tục sử dụng rượu, hãy chỉ làm như vậy ở mức độ vừa phải. 

Đối với phụ nữ, điều này có nghĩa là một ly mỗi ngày cho mọi lứa tuổi. Đối với nam giới trên 65 tuổi, điều này có nghĩa là một ly mỗi ngày và đối với nam giới từ 65 tuổi trở xuống, tối đa hai ly mỗi ngày.

Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, những người uống hơn 3,5 đồ uống có cồn mỗi ngày sẽ tăng nguy cơ ung thư khoang miệng lên gấp 2-3 lần.

3. Hạn chế tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời, đặc biệt là vùng da quanh môi:

Ung thư môi liên quan trực tiếp đến bức xạ tia cực tím từ ánh sáng mặt trời, những người làm việc ngoài trời và tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời sẽ dễ bị ung thư môi.

Ngừng sử dụng thuốc lá ở bất cứ dạng nào để tốt cho sức khỏe

Bạn nên bảo vệ vùng da trên môi bằng cách tránh nắng càng nhiều càng tốt.

Ngoài việc hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khung giờ cao điểm 10 giờ sáng và 2 giờ chiều, hãy luôn thoa son dưỡng môi có SPF khi ra ngoài và thoa lại sau khi ăn uống hoặc thoa lại kem chống nắng.

4. Ăn uống các loại thực phẩm chống oxy hóa

Có bằng chứng cho thấy rằng một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây và rau quả có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư miệng và có thể bảo vệ.

Tiêu thụ trái cây, rau và ngũ cốc , là nguồn cung cấp vitamin và chất xơ chính, nên được cung cấp đầy đủ trong chế độ ăn hàng ngày. Mức bổ sung tối ưu hàng ngày của các vi chất dinh dưỡng như vitamin C, E, chất chống oxy hóa, kẽm, beta-carotene và folate có hiệu quả trong việc ngăn ngừa ung thư miệng.

Ăn uống khoa học không chỉ nâng cao sức khỏe mà còn đẩy lùi bệnh tật

Ăn nhiều đậu, quả mọng, các loại rau có lá và xơ (như bắp cải và bông cải xanh), hạt lanh, tỏi, nho, trà xanh, đậu nành và cà chua để có các đặc tính chống oxy hóa và tăng vai trò ngăn ngừa ung thư. Tránh chế biến thức ăn chiên hoặc nướng.

5. Tiêm phòng HPV phòng ung thư miệng

Vi rút u nhú ở người (HPV), đặc biệt là HPV16, có liên quan chặt chẽ đến ung thư hầu họng, đặc biệt là ung thư ở miệng.

Các bác sĩ Hoa Kỳ đã nghiên cứu rằng “Thông thường, các bệnh ung thư liên quan đến HPV được phát hiện ở nam giới trong độ tuổi cuối 40 hoặc đầu 50”. "Họ có xu hướng có các triệu chứng tối thiểu, chẳng hạn như sưng tấy ở cổ mà họ phát hiện ra khi cạo râu mà không biến mất."

Cách tốt nhất để ngăn ngừa HPV là tiêm phòng trước khi bạn có hoạt động tình dục. Với các loại vắc-xin hiện có sẵn để bảo vệ chống lại hai chủng HPV - được khuyến cáo cho những người từ 11 đến 26 tuổi - có hy vọng rằng số trường hợp mắc các bệnh ung thư này sẽ giảm theo thời gian khi nhiều người được tiêm chủng hơn.

Và bởi vì bạn có thể bị nhiễm HPV từ một lần quan hệ tình dục, Các nha sĩ cũng khuyên bạn nên thực hành tình dục an toàn.

Quan hệ tình dục bằng miệng không được bảo vệ hoặc trao đổi chất lỏng sinh sản có thể dẫn đến việc lây truyền vi rút pappilomavirus ở người (HPV), từ đó có thể biểu hiện thành ung thư miệng. Và mặc dù có rất nhiều thiết bị và xét nghiệm hỗ trợ tầm soát ung thư miệng trên thị trường, nhưng hiện nay không có thiết bị nào có thể phát hiện sớm ung thư miệng và hầu họng dương tính với HPV.

HPV cũng là nguyên nhân hàng đầu của ung thư hầu họng. HPV-16 là phân nhóm virus gây ra hầu hết các trường hợp ung thư miệng và ảnh hưởng đến nam giới và phụ nữ như nhau.

6. Tập thể dục thường xuyên

Một lối sống năng động giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và giảm nguy cơ ung thư. Điều này bao gồm đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, rèn luyện sức bền hoặc tập tạ.

7. Giữ vệ sinh răng miệng tốt

Hãy chú ý chải răng và dùng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước thường xuyên. Miệng không lành mạnh là nơi sinh sản của vi trùng và nhiễm trùng. Nhiễm virus Human Papilloma (HPV) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra ung thư miệng. 

Khoang miệng không sạch cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống miễn dịch của bạn và ức chế khả năng chống lại các bệnh ung thư tiềm ẩn của cơ thể.

Xem thêm ► 11 phương pháp giúp răng miệng luôn khỏe mạnh

8. Không nhai trầu, cau

Nhai trầu là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư khoang miệng ở nhiều quốc gia ăn trầu. Tránh nhai trầu ở dạng sống hoặc đã qua chế biến. Paan là một chế phẩm được làm bằng lá trầu không với hạt cau có hoặc không có thuốc lá. Nó đã được phát hiện là làm tăng nguy cơ ung thư miệng.

9. Gặp nha sĩ thường xuyên:

Răng sắc nhọn làm tăng nguy cơ ung thư miệng do gây ra chấn thương lặp đi lặp lại cho các mô của miệng, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ phẫu thuật nếu bạn có bất kỳ chiếc răng sắc nhọn nào.

Đến bác sĩ khám định kỳ giúp bạn yên tâm hơn về sức khỏe

Ngoài việc đến gặp nha sĩ sáu tháng một lần, hãy nhớ đánh răng và dùng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước hai lần một ngày và sau bữa ăn để giữ cho răng và miệng của bạn khỏe mạnh. Trong quá trình khám định kỳ, bạn nên yêu cầu nha sĩ kiểm tra toàn bộ miệng để tìm các tổn thương tiền ung thư và ung thư.

Câu hỏi thường gặp về ung thư miệng

Ung thư miệng có chữa được không?

Ung thư miệng có thể chữa khỏi khi được phát hiện ở giai đoạn đầu, khi khối lượng / khối u tế bào ung thư còn nhỏ và chưa di căn. Do đó, điều quan trọng là người ta phải tham khảo ý kiến ​​bác sĩ chuyên khoa và đánh giá sớm bất kỳ triệu chứng hoặc dấu hiệu ung thư nào.

Đánh răng có ngăn ngừa ung thư miệng không?

Giới nghiên cứu phát hiện ra rằng đánh răng hàng ngày là một yếu tố ngăn ngừa ung thư miệng. Bản đánh giá quan sát thấy rằng số lượng răng bị mất và số lượng răng sâu, có liên quan đến nguy cơ ung thư miệng.

Tỷ lệ sống sót đối với ung thư miệng là bao nhiêu?

Giống như hầu hết các bệnh lý khác, ung thư miệng được phát hiện càng sớm thì cơ hội sống sót sau điều trị càng cao.

Nếu được phát hiện ở Giai đoạn 1 hoặc 2, tỷ lệ sống sót là hơn 80%, Giai đoạn 3 là khoảng 65% trong khi Giai đoạn 4 là 30-38%. Vì vậy, chẩn đoán kịp thời và điều trị thích hợp là rất quan trọng để tạo ra một sự phục hồi khả quan.

Lựa chọn điều trị phụ thuộc vào vị trí của ung thư và giai đoạn chẩn đoán . Các phương pháp điều trị có thể bao gồm phẫu thuật cắt bỏ khối u, xạ trị, hóa trị và liệu pháp nhắm mục tiêu để tiêu diệt tế bào ung thư một cách hiệu quả. 

Ở những giai đoạn nặng hơn, bệnh nhân có thể yêu cầu phẫu thuật tái tạo để bù đắp lượng xương hoặc mô bị thiếu và hỗ trợ phục hồi chức năng như liệu pháp ngôn ngữ để cải thiện chức năng.

Làm thế nào để chẩn đoán ung thư miệng?

Chẩn đoán ung thư miệng bắt đầu bằng việc kiểm tra toàn bộ đầu và cổ, sau đó là các xét nghiệm hình ảnh và có thể sinh thiết để xác định xem có mô ung thư hay không.

Phát hiện ung thư miệng càng sớm thì tỷ lệ sống sót sau ung thư miệng càng lớn. Đây là lý do tại sao bạn bắt buộc phải định kỳ khám nha sĩ 6 tháng 1 lần để làm sạch và kiểm tra thường xuyên. Trong thời gian này, nha sĩ sẽ kiểm tra môi và miệng của bạn rất chi tiết để loại trừ các giai đoạn ban đầu của ung thư miệng.

Tham khảo:

► Đau răng miệng có thể gây ra chứng đau nửa đầu

► 7 tiêu chí lựa chọn máy tăm nước cho phù hợp với nhu cầu của bạn